K-NET s.c.

Automatyczne rozsyłanie e-maili – Swaks

Automatyczne rozsyłanie e-maili (np. za pomocą opisanego poniżej programu Swaks) z informacjami technicznymi jest chlebem powszednim każdego właściciela serwera. Ponieważ nadzorowanie za pomocą codziennego logowania się i ręcznego przeglądania dzienników systemowych bywa dość żmudną czynnością, stąd każda automatyzacja jest w cenie. Generalnie w systemach linuksowych lokalny serwer SMTP jest na wyposażeniu standardowym. Wysłanie wiadomości z jego pomocą nie stanowi problemu, o ile stosujemy lokalnego klienta. Zresztą wiele usług systemowych właśnie w ten sposób komunikuje się z użytkownikiem. Niemniej czasami potrzebujemy wysłać email na zewnętrzny adres. Poza tym nie zawsze chcemy konfigurować w pełni MTA. Być może łatwiej byłoby użyć jakiegoś kompaktowego narzędzia, które pozwoli z linii poleceń, wygodnie i w prosty sposób przesłać pełnowartościowy email.

Aplikacja Swaks (Swiss Army Knife for SMTP) jest maksymalnie uproszczonym, ale bardzo przydatnym narzędziem wiersza poleceń. Jest ono przede wszystkim używane do testowania serwera SMTP, ale również do wysyłania poczty bezpośrednio „z palca” oraz za pomocą skryptów czy systemowej usługi crone.

Żeby nie zagłębiać się zbytnio w opis wszystkich możliwości Swaks, które zawsze można poznać z pomocą dokumentacji, przejdźmy bezpośrednio do przykładu:

swaks --to odb@mail.org --from "nad@mail.net" /
--server serwer.smtp.net --auth LOGIN --auth-user / 
"nad@poczta.net" --auth-password "P@ssw0rD" / 
-tls --port 587 --header "Subject: [WAZNE] Log systemowy" /
--body /var/log/sys.log

Rozłóżmy powyższą komendę na czynniki pierwsze:

• to – wskazujemy odbiorcę naszej wiadomości,
• from – to adres, który zostać wyświetlony w polu FROM,
• server – serwer SMTP, którego chcesz użyć do wysyłania poczty (np. Gmail),
• auth – rodzaj identyfikacji, jeśli używamy hasła to LOGIN,
• auth-user – nazwa użytkownika na serwerze SMTP,
• auth-password – hasło użytkownika (niestety zapisane jawnym tekstem!),
• tls – włączamy szyfrowanie STARTTLS,
• port – port serwera SMPT, np. 587 czyli Submission,
• header – nagłówek wiadomości, jeśli chcemy dodać temat to użyjemy wyrażenia Subject:,
• body – tutaj może pojawić się tekst lub ścieżka do pliku, który chcemy wczytać.

Celowo pominąłem sposób dodawania załącznika, bo chcę zachęcić do zabawy z narzędziem. Zawsze warto poświęcić 15 minut na testy i przekonać się jak bardzo jest ono wygodne, nawet dla użytkownia z podstawową wiedzą.

MG

Tagi: komendy, linia poleceń, Linux, serwer

Konteneryzacja – error while removing network

Konteneryzacja jest obecnie bardziej modna niż wirtualizacja. Świadomie zaryzykuję takie stwierdzenie choć wiem, że wielu mogłoby się oburzyć. Nie obecnie, tylko od kilku lat, oraz wirtualizacja nadal ma się dobrze. Trzeba jednak przyznać, że lista aplikacji, które zostają zwirtualizowane do formy kontenera np. typu Docker, wydłuża się z każdym rokiem wykładniczo. Dlatego jako fanatyk klasycznej wirtualizacji również musiałem zmierzyć się z tym zagadnieniem. Początki były trudne i nie była to miłość od pierwszego wejrzenia. Jednak z czasem powoli przekonywałem się, chociaż do dzisiaj gnębi mnie myśl o bezpieczeństwie w kontekście aktualizacji gotowych kontenerów dostępnych chociażby przez stronę Docker Hub. Jest to jednak historia na inną opowieść.

Wracając do tematu, skoro przekonałem się do świata kontenerów to zacząłem niemal masowo testować nowe rozwiązania, aplikacje itd. Taki jest los neofity, ale co na to poradzić. Będąc jednocześnie zagorzałym zwolennikiem minimalizmu, wymyśliłem sobie implementację minimalnego serwera w oparciu o Debian Buster (coś w rodzaju bare metal) gdzie jedynym większym softem będzie właśnie paczka docker. W miarę przybywania aplikacji w moim testowym środowisku zacząłem szukać nakładki graficznej do zarządzania. Z pomocą przyszedł pakiet Portainer ze środowiskiem graficznym do zarządzania całą wirtualizacją wraz z prawie jej wszystkimi elementami. Brnąłem dalej. Wiadomo jednak, że im dalej w las tym więcej drzew. Zaczęły się pojawiać problemy. Co gorsza czasami były to w zasadzie dość zasadnicze usterki Dockera. Jedną z nich okazały się hmm… nieścisłości dotyczące definiowania sieci przydzielanych poszczególnym aplikacjom.

Jedną z opcji dostępnych z poziomu Dockera jest tworzenie tzw. macvlan. Jest to sieć kontenerów, które są wystawione poza natowaną warstwą sieciową chronioną przez natywną wirtualizację, co zapewnia oczywiście separowanie aplikacji, a więc odpowiedni poziom bezpieczeństwa, ale uniemożliwia z kolei przydzielanie adresów IP na poziomie równorzędnym z hostem dockera. Czasami potrzebujemy właśnie takiego rozwiązania aby uzyskać efekt podobny do interfejsu typu bridge z klasycznej wirtualizacji (VMware czy KVM). Niestety moim zdaniem obsługa macvlan jest po prostu źle napisana. W wyniku eksperymentowania z sieciami tego typu często dochodzi do sytuacji, w której w systemie pozostają sieci macvlan zachowujące się jak zombie tzn. takie, które do niczego nam się nie przydają (chcieliśmy akurat coś przetestować) a nie można ich usunąć bo otrzymujemy błąd:

„Error response from daemon: error while removing network: configuration network „…. macvlan x.x.x.x” is in use”

W sieci można znaleźć bardzo dużo informacji na ten temat oraz niemal tyle samo propozycji rozwiązania. Ja natomiast chciałem zaproponować jedno z nich, wybrane przeze mnie i myślę, że niezawodne. Zaznaczam od razu, że dotyczy ono hostów typu Linux i wymaga minimalnej znajomości konsoli systemowej. Cały przepis wygląda mniej więcej tak:

• Zaloguj się do swojego hosta za pomocą połączenia SSH.
• Zmień konto na root (o ile już nie zalogowałeś się jako root, ale w tym przypadku poważnie zastanowiłbym się nad zabezpieczeniami Twojego systemu)
• Usuń ręcznie plik local-kv.db

rm /var/lib/docker/network/files/local-kv.db

Tyle w temacie. Rozwiązanie ma tylko taką wadę, że usuwa wszystkie zdefiniowane przez nas sieci ze środowiska konteryzacji. Pozostawia oczywiście tylko te standardowe tj. tworzone na początku instalacji Dockera. Ale porządek na pewno zostanie przywrócony. 🙂

MG

Tagi: Docker, linia poleceń, Linux

Nigdy nie zajrzysz do logów systemowych – porada dla leniwych

Każdy użytkownik systemów z rodziny linuksów w pewnym momencie zaczyna się interesować komunikatami systemowymi. Może się oczywiście zdarzyć, że nigdy nie zajrzysz do logów systemowych, ale jest to raczej mało prawdopodobne. Jeśli zaś jesteś administratorem serwera to czy chcesz czy nie, w terminalu systemowym na pewno zaskoczą Cię nie raz informacje pochodzące od rozmaitych procesów działających w tle. Tak czy inaczej, aby cokolwiek poprawnie zainstalować, a już na pewno skonfigurować, znajomość zawartości katalogu /var/log wydaje się niezbędna.

Oczywiście przeglądanie logów jest czynnością (powiedziałbym) konieczną ale również żmudną. Bywa tak, że nadmiar informacji generowanych przez rozmaite programy staje się przekleństwem. Jest o tyle niebezpieczna sytuacja, że w szumie informacyjnym mogą być ukryte te naprawdę istotne z punktu widzenia np. bezpieczeństwa. Trzeba spojrzeć prawdzie w oczy i z ręką na sercu odpowiedzieć sobie na pytanie czy będzie mi się chciało codziennie pracowicie studiować linijka po linijce pliki z logami, czy może lepiej w jakiś sposób usprawnić to zadanie.

Istnieje kilka dobrych wspomagaczy, czyli narzędzi, które pozwalają parsować logi w locie i kierować do administratora systemu wyłącznie przydatne komunikaty. Aplikacją, z której korzystam na co dzień jest logcheck. Ponieważ mam zwyczaj traktowania poczty elektronicznej jak osobisty notatnik, to właśnie logcheck przesyłający rezultaty skanowania na moją skrzynkę wydaje się być idealnym i dopasowanym rozwiązaniem. Niestety rzeczywistość jest często daleka od ideału. Co prawda nie muszę już ręcznie przeglądać plików, ale tak czy inaczej dziennie otrzymuje od kilkunastu do kilkudziesięciu komunikatów (sic!). Mowa tu o sytuacji kiedy korzystamy z logchecka bez żadnych usprawnień i dodatekowej konfiguracji.

Jak praktycznie każdy program konsolowy również logcheck umożliwia konfigurację do własnych potrzeb. Możliwe jest napisanie własnych filtrów w oparciu o składnie wyrażeń regularnych, które odsieją dla nas automatycznie niepożądaną treść. Tyle, że pisanie wyrażeń regularnych wraz z ich testowaniem na plikach logów systemowych wcale nie jest łatwe i przyjemne. Mogłoby się wydawać, że sytuacja jest bez wyjścia.

Można być jednak zawsze leniwym administratorem i skorzystać z pracy innych (czytaj społeczności Linuksa) i zajrzeć na stronę: https://github.com/ties/logcheck-extrarules. W katalogu ignore.d.server, który jest odpowiednikiem takiego samego zasobu na naszym serwerze znajdziecie wiele zestawów reguł, które są ładnie i logicznie posortowane oraz opisane. W zasadzie wystarczy wyszukać interesujące nas filtry, powiedzmy dla nadmiarowych komunikatów jądra systemu będą to local-kernel, a następnie pobrać do naszego systemu. Jeśli coś nie będzie działać jak trzeba, to zawsze pozostaje ręczne zdobywanie wiedzy i doświadczenia poprzez pisanie wyrażeń regularnych osobiście.

MG

Tagi: Linux, monitoring, serwer

Zewnętrzny numer IP?

Numer IP – bardzo często bywa tak, że z jakichś powodów chcielibyśmy uzyskać informację na ten temat (zwłaszcza jeśli chodzi o zewnętrzny numer IP). Jak zauważyłem problem ten dotyczy nie tylko sytuacji, w której po prostu sprawdzamy czy operator przydzielił nam właściwy adres IP, ale również coraz częściej jeśli chcemy np. sprawdzić czy zadziałało połączenie prywatne VPN. Zauważyłem, że powoli stają się one standardem (i bardzo dobrze), warto zatem czasami upewnić się, że nasz ruch przechodzi przez odpowiedni router.

Do tej pory można to było zrobić na kilka, mniej lub bardziej eleganckich sposobów. Dla mniej wprawnych zawsze pozostaje np. serwis https://www.whatismyip.com. Ta metoda wymaga jednak posiadania interfejsu graficznego czyli GUI. A jak zrobić to samo na serwerze, który posiada tylko czystą konsolę tekstową?

Tutaj również mamy do dyspozycji wiele metod. Szczególnie jeżeli używamy mojego ulubionego rozwiązania czyli Linuxa. Od lat korzystałem w tym celu z dobrze znanego polecenia wget, które pozwala na sparsowanie wyjścia i tą nieco pokrętną metodą uzyskanie odpowiedzi na pytanie postawione w tytule artykułu:

/usr/local/bin/wget -qO - http://ipinfo.io/ip

Świat idzie jednak do przodu (i bardzo dobrze). wget powoli jest zastępowany przez nowe polecenie (a w zasadzie rozbudowane narzędzie) czyli curl. W takim wydaniu uzyskanie informacji jaki jest zewnętrzny numer IP jest jeszcze prostsze:

curl http://icanhazip.com

I o to przecież wszystkim chodzi 🙂

MG

Tagi: komendy, konfiguracja, linia poleceń, Linux

Eksport i import LDAP

Przez ostanich parę lat serwery poczty e-mail przeszły niemałą rewolucję. Jak dobrze pamiętam, kiedyś postawienie własnego MXa wiązało się z konkretną pracą. Mówiąc precyzyjniej zabezpieczeniem takiego serwera tak, aby nie był open-relayem, włączeniem wszystkich autoryzacji i np. przygotowaniem skrzynek z obsługą IMAP, LDAP itp. Obecnie można w miarę łatwo osiągnąć ten cel stosując dopracowane i wygodne w użyciu platformy, jak chociażby iRedMail. Jest to prawdą w odniesieniu do standardowych konfiguracji. Nie po to jednak mamy Linuxa aby zostawić rzeczy samym sobie i nie próbować zmieniać czy poprawiać konfiguracji, czytaj – dostosowywać do swoich potrzeb.

Przy rozbudowanych systemach, z obsługą dużej liczby skrzynek pocztowych, wygodną metodą jest przechowywanie konfiguracji w bazie danych. Osobiście preferuję w tym celu usługi katalogowe LDAP. Moim zdaniem są szybkie i niezawodne, a odpowiednio skonfigurowane bezpieczne. Wspomniany iRedMail pozwala na organizowanie warstwy logiki serwera pocztowego za pomocą LDAPa.

Świat nie stoi w miejscu i nawet jeżeli jako administratorzy mamy względny spokój, bo nikt od nas nie wymaga przenoszenia usługi pocztowej do nowego dostawcy lub na nowe serwery, to zawsze może się zdarzyć, że sami zostaniemy do tego zmuszeni, bo np. chcemy wymienić sprzęt (lub fizycznie nawet cały serwer). Oczywiście w najprostszym scenariuszu będzie się to wiązało z wykonaniem kopii zapasowej bazy LDAP a potem odtworzeniem jej na nowym węźle. No właśnie – w najprostszym, co się jednak stanie jeżeli musimy zmienić co nieco w naszej usłudze katalogowej.

Przykładem takiej ingerencji może być wymuszenie zmiany atrybutu Distinguished Name – DN. Dzieje się tak, gdy przenosimy jedną z obsługiwanych domen emailowych do całkowicie nowej struktury LDAP. W tym miejscu okazuje się jak wygodny i zarazem niewygodny potrafi być LDAP. Otóż dla jego doświadczonego użytkownika sprawa jest prosta i realizowana w 3 krokach:

• wyeksportuj starą bazę LDAP do pliku LDIF (format tekstowy, bez kompresji)
• wyedytuj dowolnym edytorem plik LDIF i wprowadź potrzebne zmiany
• zaimportuj plik LDIF do nowej bazy LDAP

I wszystko byłoby dobrze gdyby nie fakt, że w trakcie eksportu każdy wiersz pliku LDIF jest obcinany do 76 znaków a część nadmiarowa przenoszona ze spacją do nowej linii. Bardzo to utrudnia zastosowanie popularnej metody edycji Search and Replace, ponieważ wzorzec wyszukiwania nie jest jednoznaczny. Należy po prostu inteligentnie usunąć wszystkie miejsca łamiania wiersza.

Jeżeli dysponujemy Linuxem z jego wszelkiemi udogodnieniami i narzędziami to przepis jak to zrobić będzie prosty:

awk 'NR>1 && !sub(/^ /,""){print s; s=""} \ 
{s = s $0} END{print s}' stary.ldif > nowy.ldif

Potem pozostaje już tylko import atrybutów z wartościami do nowej bazy LDAP.

MG

Tagi: konfiguracja, ldap, Linux, poczta elektroniczna

DNSBL i Postfix

RBL, DNSBL o co w tym chodzi? Chociaż czasami poczta elektroniczna nie jest łatwa w konfiguracji to do tej pory, przynajmniej moim zdaniem, nie wymyślono lepszego zamiennika. Szczególnie jeśli mowa np. o korespondencji firmowej, oficjalnej itp. Będąc administratorem firmowego serwera pocztowego na pewno nie unikniemy walki ze spamem i temu chciałbym poświęcić ten wpis.

Wydawać by się mogło, że temat jest ponad miarę wyeksploatowany i w zasadzie nie ma nad czym się rozwodzić. Dlatego nie chcę się skupiać na instalacji i zabezpieczeniu serwera w całości. W końcu można do tego użyć chociażby pakietu iRedMail, który naprawdę polecam. Tym razem chcę pokazać jak ubić spam na wejściu, czyli na poziomie Postfixa, a jeszcze precyzyjniej na poziomie demona systemowego nierozerwalnie z nim związanego – mowa o Postscreen. Zwróćmy od razu uwagę, że taka konfiguracja nie wymaga instalacji np. Amavis i Spamassasin, co bywa pewnym wyzwaniem, zwłaszcza dla początkujących użtkowników.

Podstawą dla przytaczanego tutaj rozwiązania jest DNSBL, czyli czarna lista tworzona z pomocą DNS. Nie musimy tworzyć jej sami, możemy wykorzystać ogólnodostępne serwisy, które robią to dla nas. Z Postfixem bardzo dobrze komponują się dwa z nich – Spamhaus oraz BarracudaCentral. W tym miejscu należy wspomnieć, że Spamhaus ma ograniczenie do 100.000 połączeń na dzień. Zakładam jednak, że mówimy o normalnym serwerze pocztowym dla średniej firmy, więc raczej nie powinniśmy przekroczyć 100.000 maili przychodzących z zewnątrz dziennie.

Ostatecznie uzbrojenie w powyższą wiedzę możemy przystąpić do konfiguracji Postfixa, która jak zwykla jest dosyć prosta. 🙂

Skonfigurowanie obsługi DNSBL wymaga wyedytowania pliku /etc/postfix/main.cf i dodaniu parametrów do opcji postscreen_dnsbl_sites:

postscreen_dnsbl_sites =
  zen.spamhaus.org*2
  b.barracudacentral.org*2

Liczba na końcu parametru jest wagą, która powoduje podbicie punktacji.

Sugerowaną konfiguracją jest również korzystanie z lokalnego serwera cache DNS. Może to być dowolny pakiet. Przy dużym natężeniu ruchu przychodzącego zdecydowanie przyspiesza działanie usługi pocztowej:

postscreen_dnsbl_sites =
  zen.spamhaus.org=127.0.0.[2..11]*2
  b.barracudacentral.org=127.0.0.2*2

Ostanim parametrem, którego wartość warto rozważyć jest postscreen_dnsbl_action. Zazwyczaj jest ona ustawiona na enforce, co oznacza przekazanie do dalszego przetwarzania. Czasami jednak warto jest ubić wszystkie niechciane połączenia:

postscreen_dnsbl_action = drop

Po zapisaniu nowej konfiguracji Postfixa, musimy ponwnie uruchomić serwis.

MG

Tagi: konfiguracja, Linux, poczta elektroniczna, Postfix

Czyszczenie dysków twardych na zdalnym serwerze

Czasami zdarza się sytuacja, która zmusza nas do zrównania serwera z ziemią – mam na myśli czyszczenie dysków twardych. Powodów może być wiele, np. zwrot do dostawcy wynajmowanego zdalnego serwera fizycznego itp. Tak czy inaczej lepiej nie oddawać swoich danych. O danych innych użytkowników, ze względu na przepisy RODO, mogę nawet nie wspominać.

Jeśli sprzęt stoi pod ręką to zwykle nie problemu – chociażby ze sformatowaniem dysków. Możemy je nawet wyjąć i zabezpieczyć. Co zrobić jednak kiedy nasze zasoby są zainstalowane w centrum danych a jedyną możliwością jest połączenie zdalne. Nie ma nawet dostępu do konsoli. Wiem, że wielu osobom może wydawać się prawie niemożliwe, ale jednak tak bywa. Nawet w dzisiejszych czasach. Uściślając jedyną metodą dostępu pozostaje terminal SSH.

Po zabezpieczeniu/skopiowaniu danych, o czym musimy zawsze pamiętać, możemy przystąpić do dzieła zniszczenia, chodzi o czyszczenie dysku twardego. Na początek warto wspomnieć, że większość systemów linuksowych w lokalizacji:

/dev/shm

udostępnia dysk RAM. Jest to dobre miejsce na skopiowanie narzędzi, do których nie będziemy mieć dostępu po skasowaniu danych np. ls. Następnie powinniśmy zabezpieczyć dostęp do procesów czyli wykonać następujące komendy:

mkdir /dev/shm/proc
mount -t proc proc /dev/shm/proc

Tak przygotowani przystępujemy do ostatniego nieodwracalnego zestawu kroków.

Najpierw odmontowywujemy wszystkie niepotrzebne partycje. Potem, jeżeli używamy macierzy RAID, to powinniśmy odmontować wszystkie dyski poza bieżącym (de facto należy je wyczyścić oddzielnie). Wreszcie zmieniamy katalog na dysk RAM i wpisujemy:

shred -n2 -z -v /dev/sda

W wyniku działania aplikacji shred usuniemy zawartość dysku sda. Komenda zapisuje losowo bity na /dev/sda, w dwóch pełnych przebiegach (-n2), a następnie wykonuje końcowy przebieg zerami, dzięki czemu dysk wygląda na idealnie czysty (-z). Ostatnia opcja (-v) posłuży do zwiększenia poziomu szczegółowości logów wyświetlanych na ekranie podczas wykonywania polecenia.

MG

Tagi: Debian, komendy, serwer

OpenVAS – testy penetracyjne

W dzisiejszych czasach wykonywanie testów penetracyjnych jest, lub przynajmniej powinno być, elementarzem każdego administratora, który zarządza siecią z serwerami obsługiwanymi przez innych użytkowników. Doświadczenie uczy, że pomysłowość ludzka polegająca m. in. na pozostawianiu niezabezpieczonych usług, skonfigurowanych niepoprawnie aplikacji itp. jest praktycznie nieograniczona. Niestety sieć jest tak bezpieczna jak jej nasłabszy punkt. Dlatego chciałem napisać parę słów o dosyć popularnym i prostym w obsłudze narzędziu jakim jest OpenVAS.

Większość popularnych dystrybucji Linuxa posiada gotowe paczki do instalacji. W Debianie 10 Buster (jak do tej pory ostatnim) nie trzeba nawet wspomagać się dodatkowymi bibliotekami, wystarczy wydać polecenie:

apt-get install openvas -y

Po kilku lub kilkunastu minutach, w zależności od stanu łacza internetowego, cały pakiet zostanie zainstalowany i można przejść do jego konfiguracji:

openvas setup

Aplikacja rozpocznie pobieranie aktualizacji z 3 źródeł – NVT, Cert Data i SCAP Data, tak abyśmy mieli dostęp to świeżego zestawu testów, czyli tak naprawdę np. najnowszych definicji dotyczących exploitów, opisanych zagrożeń itp. Całość trochę potrwa i na koniec zostaniemy poinformowani o sukcesie (mam nadzieję) oraz co najważniejsze wyświetlone zostanie hasło dla administratora usługi. Hasło w zasadzie jest jednorazowe i należy je zmienić od razu po pierwszym zalogowaniu, tym bardziej, że nie jest wygodne do zapamiętania.

OpenVAS jest obsługiwany za pomocą przeglądarki internetowej. Domyślnie skonfigurowany jest tylko dostęp lokalny. Może to stanowić pewne utrudnienie, szczególnie w sytuacji gdy korzystamy z serwera bez środowiska graficznego. Dlatego powinniśmy sprawdzić adres IP swojego serwera:

ip a

Następnie trzeba wedytować 2 pliki konfiguracyjne:

/lib/systemd/system/greenbone-security-assistant.service
/lib/systemd/system/openvas-manager.service

i zmienić adres '127.0.0.1′ na uzyskany adres naszego serwera – w każdym miejscu, w którym występuje.

Na koniec pozostaje uruchomić ponownie usługę OpenVAS:

systemctl daemon-reload 
openvas-stop 
openvas-start

Od tej chwili możemy cieszyć się w pełni funkcjonalnym skanerem sieci do celów testów penetracyjnych. Otwieramy przeglądarkę i podajemy adres:

https://adres_ip_serwera:9392

MG

Tagi: Debian, konfiguracja, linia poleceń, Linux, serwer

Wysoki uptime – jak nie restartować serwera

Być może obecnie nie jest to specjalnie popularne, ale dawno, dawno temu jednym z parametrów świadczących o stabilności serwera i zarazem o zdolnościach jego administratora był tzw. uptime. Żyjemy w czasach gdy aktualizacje systemowe bardzo często wymuszają restart całego systemu. Niestety nie dotyczy to tylko serwerów Windows, co kiedyś było głównie ich domeną, ale również serwerów opartych o jądro Linuxa. Często tego typu działania kończą się wyzerowaniem licznika serwera i wspomniany uptime rozpoczyna zliczanie od początku.

Stare nawyki jednak pozostają na trwałe w pamięci i o ile dla Windowsów przestałem się wogóle przejmować ponownym uruchamianiem systemu, o tyle w przypadku ulubionego Debiana za każdym razem ręka drżała jeśli po aktualizacji pojawiał się komunikat o nowych bibliotekach systemowych czy o zgrozo nowej wersji jądra.

Tak było przez kilkanaście lat. Po prostu uznałem, że tak musi być i za każdym razem wolałem dla świętego spokoju zrestartować system. I nagle w zeszłym tygodniu, przy okazji serii aktualizacji serwerów, pojawiła się myśl, że być może są jakieś narzędzia, które podpowiedzą czy na pewno muszę tracić licznik uptime. Okazało się, że jak najbardziej można sobie pomóc. W końcu to Linux.

Pierwsza metoda jest niezwykle prosta. Po każdej aktualizacji należy sprawdzić czy w określonym miejscu pojawił się plik systemowy o nazwie reboot-required. Wygląda to następująco:

$ ls /var/run/reboot-required

Jeśli otrzymamy wynik pozytywny to oczywiście musimy ponownie uruchomić serwer.

Druga metoda polega na zainstalowaniu narzędzia o nazwie needrestart.

$ apt-get install needrestart

Różnica polega na tym, że w wyniku jego działania np. po ręcznym wywołaniu komendy, otrzymamy pełen raport dotyczący nie tylko zrestartowania systemu ale również usług, które należy uruchomić ze względu na nowe wersje bibliotek systemowych. Dodatkowym bonusem jest fakt, że po każdorazowej aktualizacji needrestart zostanie uruchomiony samoistnie i podpowie co należy zrobić dalej. Czyli prawie jak na Windowsach. 😉

MG

Tagi: Debian, komendy, konfiguracja, serwer

Hasło root – jak je odzyskać?

Czasami zdarza się nam zapomnieć hasła. Nie jest to żaden duży problem jeżeli np. chodzi o konto w usłudze internetowej gdzie zazwyczaj dostępna jest opcja przypomnienia za pomocą adresu e-mail. Jednak inaczej sprawa wygląda gdy zapomnieliśmy hasła administracyjnego, a jeszcze gorzej hasła administratora dla konta root w systemie opartym o jądro Linuxa. No właśnie. Pytanie brzmi jak odzyskać hasło root?

Istnieje sporo metod pozwalających odzyskać takie hasło, a dzisiaj chciałem skupić się na systemie Debian w wersji 9. Pisze o tym ponieważ całkiem niedawno padłem ofiarą własnego gapiostwa i zakładając kilka maszyn wirtualnych pod rząd zdecydowałem, że nie będę zapisywał haseł. Oczywiście przesłałem je użytkownikom ale… niestety w kilku przypadkach z błędem. Mając alternatywę przygotowywania systemów od początku i wizję kolejnych spędzonych bezproduktywnie godzin zdecydowałem się poszperać w sieci, żeby szybko odzyskać, a w zasadzie zmienić hasła.

Po lekturze kliku artykułów w sieci, ze zdziwieniniem odkryłem, że nie będę nawet musiał uruchamiać systemów z płyty instalacyjnej, ale po kolei.

Po pierwsze powinniśmy uruchomić ponownie system i w chwili pojawnienia się menu startowego z wyborem opcji uruchomieniowych zatrzymać rozruch dowolnym klawiszem (nie może to być Enter 🙂 ). Wybierając pierwszą opcje startową należy wcisnąć e aby przejść do edycji linii wywołania jądra systemowego z opcjami.

Po drugie przechodzimy do linii zaczynającej się od słowa linux, pracowicie przesuwamy się na jej koniec i dopisujemy frazę

init=/bin/bash

Po trzecie wciskamy ctrl+x lub F10 aby uruchomić system. W ten sposób wystartujemy w trybie pojedynczego użytkownika z systemem plików zamontowanym w trybie tylko-do-odczytu. Ponieważ chcemy zmienić hasło root zdecydowanie trzeba to zmienić. Wpisujemy zatem polecenie:

mount -o remount /

Po czwarte używamy dobrze znanej komendy (mam taką nadzieję)

passwd

aby zmienić hasło root. Na koniec uruchamiamy ponownie system, jednak tym razem znamy już hasło.

MG

Tagi: Debian, konfiguracja, Linux, polecenia