AIDE – wykrywanie zmian w systemie plików

Wiele lat temu miałem wątpliwą przyjemność doświadczyć ataku na jeden z serwerów Apache, którymi się opiekowałem. Zmiany, które skutkowały przejęciem serwera i rozsyłaniem za jego pomocą spamu pojawiały się każdego dnia a ja usiłowałem bezskutecznie walczyć z nimi. Wtedy po raz pierwszy pojawiła się myśl, żeby po prostu podejrzeć co atakujący zmienia w systemie plików, tak aby można było rozszyfrować na czym polega sama metoda włamania. Ostatecznie, szczerze mówiąc, zostałem pokonany i wszystko skończyło się instalacją od początku serwisu, ale poznałem narzędzie detekcji włamiań działające na poziomie systemu plików jakim jest AIDE – Advanced Intrusion Detection Environment.
Wiele lat później ta wiedza i to narzędzie bardzo mi pomogły w powstrzymaniu jednego z ataków na inny serwer w celu uruchomienia koparki kryptowalut. Myślę, że warto jest korzystać z AIDE, w szczególności na serwerach wystawionych na publiczny dostęp. Zatem do dzieła!
Zaczynamy od instalacji pakietu AIDE, po uprzednim zaktualizowaniu systemu:
apt-get update -y && apt-get upgrade -y
apt-get install aide
Następnie wykonujemy kopie zapasową pliku konfiguracyjnego AIDE:
cp /etc/aide/aide.conf /ect/aide/aide.oryg;
Teraz możemy przejść do edycji pliku konfiguracyjnego, aby poprawić/dostosować niektóre jego ustawienia. Możemy skorzystać na przykład z edytora nano.
nano /etc/aide.conf
W plików tym, na początek, zmieniamy absolutne minimum opcji. Z czasem, po zapoznaniu się z pełnymi możliwościami AIDE możemy pobawić się jego ustawieniami. Trzeba jednak pamiętać, że możemy w ten sposób doprowadzić do przeciążania zasobów serwera ze względu na np. długotrwałą i zbyt szczegółową analizę. Dlatego zaczynamy od absolutnego minimum dla obliczenia sumy kontrolnej:
Checksums = sha512+tiger
I tyle na pierwszy raz wystarczy 🙂 .
Po zapisaniu ustawień możemy zaincjalizować AIDE, co może trochę potrwać w zależności od mocy serwera:
aideinit
Następnie wykonujemy małą sztuczkę upewniając się, że AIDE zadziała z poziomy crona systemowego, czyli:
mv /var/lib/aide/aide.db.new /var/lib/aide/aide.db
/etc/cron.daily/aide
cp /var/lib/aide/aide.db.new /var/lib/aide/aide.db
I to wszystko. Teraz przy odrobinie szczęścia, tzn. jeżeli wszystko poszło zgodnie z oczekiwaniami, będziemy codziennie otrzymywać raport na skrzynkę root z listą zmian w systemie plików w ciągu ostatnich 24 godzin.
MG
Tagi: Debian, konfiguracja, Linux, serwer

Życie lubi często płatać figle. Nierzadko stawia administratorów przed bardzo dziwnymi zadaniami, uwzględniającymi bardzo 
Można powiedzieć, że wykonujemy kopie zapasowe, bo jest to obowiązek każdego administratora. Oczywiście zdarza się, że o naszych obowiązkach dowiadujemy się kiedy mamy duży problem bo zagineły np. pliki użytkowników. Nie mam w tym miejscu na myśli systemów serwerowych ale archiwa pracowników. Rzadko zdarza się, żeby ktoś zmusił się sam do robienia kopii skoro ma w firmie dział IT.